In 1801 startte Alexander Numan met de studie geneeskunde te Groningen. Hij doorliep het traject snel: op 18 augustus 1804 promoveerde hij op een farmaceutisch onderwerp. Vertaald luidt de titel: ‘Over prepareerwijze, eigenschappen en gebruik van carbonaten die als geneesmiddel de belangrijkste zijn.
Met financiële steun van de Numan Stichting heeft het Museum Diergeneeskunde de bul die Numan ontving bij zijn promotie tot Medicinae Doctor kunnen verwerven. Dit is een fantastische aanvulling op de collectie.
De bul van Alexander Numan is een zogenaamde charter: een akte op perkament, voorzien van één of meer zegels. Een zegel aan een charter diende in het verleden als waarmerk, zoals wij nu een handtekening zouden zetten. Zegels zijn meestal vervaardigd van bijenwas vermengd met hars. De rode kleur werd verkregen door de was te mengen met vermiljoen, menie of rode aarde.
Perkament is een stevig materiaal, maar erg gevoelig voor schommelingen in temperatuur en de relatieve vochtigheid in de omgeving. Het krimpen en uitzetten dat daar een gevolg van is kan flinke vervormingen met zich meebrengen. Oud perkament verliest zijn hygroscopische eigenschap deels, waardoor het uitdroogt. Charters werden vaak opgerold; dit was ook bij de bul van Numan het geval. Opgerolde charters drogen uit en verhoornen, waardoor ze niet meer uit te rollen zijn zonder ze te beschadigen. De bul van Numan is daarom door een restaurator gevlakt, opgezet op zuurvrij karton en gefixeerd met melinex bandjes.
Nu de bul weer zonder risico op beschadiging te raadplegen is, wordt interessante informatie toegankelijk. Numan’s bul is onder andere ondertekend door J. Baart de la Faille en E.J. Thomassen à Thuessink, Numan’s promotor. Op de Pliek (de dubbelgevouwen onderkant van het charter waar de zegelstaart doorgestoken is) is te zien hoe de bul van Numan in Utrecht erkend werd. Op 20 november 1822 is het document ‘Gezien bij de Provinciale Commissie van Geneeskundig Onderzoek en Toevoorzigt residerende te Utrecht’. N.C. de Fremerij tekende hiervoor. Vervolgens is de bul op 3 december 1822 ‘geviseerd bij de plaatselijke Commissie van Geneeskundig Toevoorzigt der stad Utrecht’.
Andries Veensma
Eind 2015 ontving het Museum Diergeneeskunde twee bijzondere verwervingen. De verzamelingen zijn aan elkaar gerelateerd, maar komen toch uit heel verschillende hoeken!

Lees verder
Word vriend van
De Numan Stichting
en help ook mee het veterinair academisch erfgoed te bewaren!
Ja, ik word vriend!